Evde Şarap Yapımı 2023 (Tüm Detaylarıyla)
Konu Başlıkları
Evde bira yapımı ya da rakı yapımı gibi şarap yapımı da mümkündür. Bu işleri yapanlar gerekli malzemelere sahip oldukları takdirde kolayca lezzetli şaraplar yapabilirler. Üzümleri posasını çıkararak, mayalama ve fermantasyon işlemlerini yaparak şarap yapabileceğiniz gibi hazır meyve sularından da şarap yapmanız mümkündür. Tabi her iki yöntemde de dikkat etmeniz gereken bazı detaylar vardır. Bu detayları dikkatlice uyguladığınız takdirde kaliteli şaraplar elde edebilirsiniz.
Evde Şarap Yapmak Yasal Mı?
Kendiniz tüketecekseniz ve satışını yapmayacaksanız evde şarap yapmanız yasaldır. 4733 sayılı TAPDK Kanunu’nun 8. maddesine göre evde imal edeceğiniz şarabın toplam litresi yılda 350 litreyi geçmemelidir. Üreteceğiniz şarabı kesinlikle ticari amaçla ya da satış amacıyla değil bireysel tüketiminiz için kullanabilirsiniz. Bu şartlara uyduğunuz takdirde gönül rahatlığıyla evde şarap yapabilirsiniz.
Evde Şarap Yapımı için Seçilmesi Gereken Meyveler
Şarap üretiminde en çok kullanılan meyve üzümdür. Şaraplık üzümün su oranı az, şeker oranı yüksek olur. Şaraplık üzümü kendi bağından satın alırsınız, sofralık üzümden şarap yapılamaz. Üzümden sonra şarap yapımı için en çok kullanılan meyve elmadır. İngiltere gibi üzüm bağlarının olmadığı ülkelerde elma şarapçılığı yapılır. Üzüm ve elma dışında armut, çilek, ahududu, portakal, vişne, greyfurt, kiraz ve çilek gibi meyveler de şarap yapımında kullanılabilir.
Ayrıntılı Evde Şarap Yapımı Tarifi
Evde şarap yapımı aşamaları; meyvenin parçalanması, presleme, fermantasyon, mayalama, dinlenme, filtrasyon, pastörizasyon ve şişeleme gibi evrelerden oluşur. Bu aşamalar şarabın türüne ve yapım şekline göre değişiklik gösterebilir. Eğer ilk defa şarap yapacaksanız şarap yapım seti, şarap kiti ve şarap şişesi almanız yeterlidir. Şarap kiti ve şarap yapım seti ile hızlı bir şekilde lezzetli şarap üretimi yapabilirsiniz. Kit yerine üzümlerden kendiniz üretim yapmak isterseniz bu işlem biraz daha uzun sürer ve daha fazla emek harcarsınız.
Kitler
Şarap yapmaya başlarken şarap kitlerinden faydalanabilirsiniz. Şarap kitleri ile şarap yapmak hem daha hızlı sonuç verir hem de daha az zahmetlidir. Şarap kitlerini kullanarak Pinot Grigio, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Syrah, Merlot ve Cabernet Sauvignon gibi şarapları üretebilirsiniz. Bir şarap kitinden yaklaşık 30 şişe şarap çıkar.
Şarap kitleri özel şaraplık üzüm suyu konsantrelerinden, mayadan, maya besininden ve işlem yardımcılarından oluşur. Bu konsantreyi sulandırıp mayalanmaya bıraktıktan sonra 3 hafta bekletmeniz ve ardından şişelemeniz yeterlidir.
Şeker Takviyesi
Şarap yapımını kitlerle değil de kendiniz yapmak istiyorsanız öncelikle şaraplık üzüm bulmalısınız. Daha sonra bu üzümleri çekirdeklerinden ayırmalı ve ezerek posasını çıkarmalısınız. Ezme ve posa çıkarma aşamasını büyük bir tencerede ya da leğende üzümlere vurarak yapabilirsiniz.
Şaraplık üzümlerin şeker oranı genellikle kaliteli şarap yapmak için yeterlidir ancak şekerli tatları seviyorsanız şeker takviyesi yapabilirsiniz. Bunun dışında eğer hazır meyve sularından şarap yapacaksanız yüzde yüz doğal meyve sularını tercih etmeniz gerekir. Bu meyve sularındaki şeker oranı biraz düşük olduğu için şarap yapımı sırasında şeker eklemesi yapmanız gerekebilir.
Mayalama
Evde şarap yapımında kesinlikle kültür mayası kullanılması önerilmez. Fransa gibi üzüm bağlarının bolca bulunduğu ve bu üzüm bağlarının 100 yıldan fazla bir ömrü olduğu için var olan üzüm ırkı orijinaldir. Bu üzüm bağlarındaki üzüm tanelerinin kabuklarında doğal bir maya vardır ve bu maya fermantasyon süreci için yeterli gelmektedir. Ancak ülkemizdeki şarap üreticileri, fermantasyon sürecini çabuklaştırmak, berraklığı artırmak ve tortuların dibe çökmesini engellemek için kültür mayası kullanmaktadırlar.
Mayalama için ezdiğiniz üzümleri kapağı sabitlenebilen bir kaba doldurabilirsiniz. Bu işlem için en uygun kaplar turşu bidonlarıdır. Ezilen üzümlerin posası maya görevi görecek, suyu ise şarap olacaktır. Ezdiğiniz üzümlerin posalarını ve sularını aynı turşu bidonuna koyun ve kapağını çok sıkı kapatmayın. Bunun sebebi üzümün ve suyunun hava ile temas etmesini sağlamaktır.
Fermantasyon
Turşu bidonunda üzümü ve posasını yaklaşık 2 hafta kadar bekletin. Bu iki haftalık süreçte her gün bidonu birkaç defa sallayın. Böylece ezilen üzümler ile suyu daha çok havayla temas eder ve bakteriler daha rahat çoğalabilir.
İlk fermantasyon süreci olan 2 haftalık süre bitince presleme aşamasına geçilir. Presleme sırasında ezilen üzümler ve suyu süzülür. Eğer pres aparatınız yoksa bir bez torba yardımıyla bu işlemi yapabilirsiniz. Bez torbanın içine aldığınız üzümleri sıkarak presleyebilirsiniz.
İkinci fermantasyon aşamasında bir damacanaya hava kilidi yapabilirsiniz. İkinci fermantasyon için gereken süre de yaklaşık 2 haftadır. Bu süre dolduğunu hava kilidinde kabarcık kalmadığında anlayabilirsiniz.
Sifonlama
Sifonlama aşaması şarap yapımında şişelemeden önceki son aşamadır. Bu aşamada amaç, dipte meydana gelen tortudan kurtulmaktır. Tortudan şarabı arındırmak için bez süzgeç, filtre kağıdı ya da bir hortum kullanabilirsiniz. Süt süzer gibi bez süzgece şarabı dökün. Renk biraz bulanık gelirse ikinci süzmede filtre kağıdı kullanabilirsiniz.
Klasik yolla sifonlama yapmak isteyenler fermantasyon kabının dibine dokunmayacak şekilde kabın içine hortum koyabilirler. Hortumu salladıktan sonra ağzınızla çekin ve daha sonra şarabın başka bir kaba aktarılmasını sağlayın. Böylelikle sifonlama yapılmış olur.
Şişeleme
2’şer haftadan toplamda 1 ayda tamamlanan fermantasyon sürecinin ardından diğer adımlar da tamamlandıktan sonra şişeleme yapılabilir. Şişeleme için vida kapaklı cam şişe kullanabileceğiniz gibi mantarlı cam şişe de tercih edebilirsiniz. Mantar tıpa kullanacaksanız yalıtım işlemini düzgün yapmalısınız aksi takdirde şarap hava alacak ve tadı bozulacaktır. Bu da tüm emeğinizin boşa gitmesine neden olabilir.
Meyve Suyundan Şarap Yapılır Mı?
Yukarıda bahsettiğimiz yöntem son derece emek isteyen ve uzun süren bir işlemdir. Bunun dışında daha pratik yöntem arayanlar meyve sularından şarap yapabilir. Sirke tadı almamanız için aldığınız meyve suyundaki şeker oranına dikkat etmeniz gerekir. Şeker takviyesi yaparak sirke tadı sorunundan kurtulabilirsiniz.
Marketlerde satılan meyve sularından şarap yapmak için ambalajın üzerinde %100 doğal ibaresinin yazdığına dikkat edin. Yüzde yüz doğal olmayan ürünler aroma ve tatlandırıcı içerdiğinden bu meyve sularıyla iyi bir şarap yapmanız mümkün değildir.
Hazır meyve sularıyla şarap yaparken her 1 litre için 100 gram şeker eklemesi yapabilirsiniz. Böylece sirke tadında bir şarap elde etmemiş olursunuz. Meyve suyunu fermantasyon kabına aldıktan sonra üzerine şeker ekleyin ve ağzını kapatın. İçerdeki şeker eriyene dek çalkalamaya devam edin. Şeker tamamen eriyince sonraki aşama olan mayalamaya geçebilirsiniz.
Mayalama için yukarıda anlattığımız durum hazır meyve sularında geçerli değildir. Hazır meyve suları ile yapılan şaraplarda şarap mayası kullanılmalıdır. Şarap mayasını internetten bulabilirsiniz. Turbo mayası ya da ekmek mayası gibi mayalar kesinlikle kullanmayın, bu mayalar şarabın tadının bozulmasına yol açar.
Fermantasyon sürecinde fermantasyon kabının hava kilidini takın ve oda sıcaklığında 2 hafta kadar bekletin. Hava kilidinde kabarcıkları oluşması bitince fermantasyon sürecinin bittiği anlaşılır. Eğer ortam sıcaklığı fazlaysa fermantasyon süreci daha çabuk tamamlanabilir ya da ortamın sıcaklığı azsa fermantasyon süresi artabilir. Uygun hava koşullarında bu süre ortalama 15 gün kadardır.
15 günlük fermantasyon süresinin ardından dipte kalan tortuları sifonlama yöntemiyle ayırmak gerekir. Sifonlama için hortum, bez süt süzgeci, filtre kağıdı ya da tülbent kullanabilirsiniz. Sifonlama işleminin ardından son aşama olan şişelemeye geçilir. Şişeleme için üzümde yaptığınız gibi vida kapaklı ya da mantar tıpalı cam şişeleri kullanabilirsiniz.
Sonuç olarak evde şarap yapımında ister üzümlerle ister meyve sularıyla olsun; mayalama, fermantasyon, tortudan arındırma ve şişeleme gibi aşamalardan geçmektedir. Bu aşamaların düzgün ve dikkatli yapılması halinde lezzetli ve kaliteli şaraplar elde edilebilir.