Dolaylı Vergi Nedir? Dolaylı Vergi Türleri Nelerdir?

Çeşitli vergi türleri mevcuttur. Bunlardan birisi de dolaylı vergidir. Peki, dolaylı vergi nedir? Dolaylı vergi türleri nelerdir?

Dolaylı vergi nedir?  Dolaylı vergi türleri nelerdir? Sorusunun cevabı çok az kişi tarafından bilinmektedir. Pek çok şeye vergi ödenmekte fakat verginin detayı yeterince bilinmemektedir. Vergi, devletin kişi veya kurumlardan kanun ile belirlenmiş şekilde kamusal hizmetlerin yapılması amacı ile alınan para olarak tanımlanmaktadır. Devlet bu paraları dolaylı ve dolaysız yoldan alabilir.

Vergi vermek zorunludur. Fakat kimin ne kadar vergi vereceği geliri ile orantılıdır. Ödenen vergiler, vergi dairelerine veya Gelir İdaresi Başkanlığı’na ödenmektedir.

Dolaylı Vergi Ne demektir?

Dolaylı vergi ne demektir sorusunun cevabı şu şekilde tanımlanabilir: Tüzel veya gerçek kişinin gelir ve sermayesi üzerinden değil, kişiler arasında gerçekleşen ekonomik işlemlerden belirlenmiş oranda alındığı vergi türüdür. Yani mal aracılığı ile alınan ve yükümlüsü daha önce belli olmayan vergi olarak da tanımlamak mümkündür.

Dolaylı ve dolaysız vergi kanunlarda ayrı tutulmuştur. Bu ayrı tutulmanın nedeni ise ödenen verginin adaletli şekilde olmasının istenmesidir. Dolaysız vergiler; gelir vergisi, kurumlar vergisi, veraset ve intikal vergisi, motorlu taşıtlar vergisi ve emlak vergisidir.

Dolaylı Vergi Türleri Nelerdir?         

Dolaylı vergi türleri kendi içerisinde sınıflara ayrılmaktadır. Dolaylı vergi türlerinde gelir durumuna bakılmadan herkes için mal ve hizmetten alınan vergidir. Dolaylı vergi türleri nelerdir daha detaylı olarak incelenecek olunursa şu şekilde belirtilebilir:

• Katma Değer Vergisi

Katma değer vergisi, harcamalar üzerinden alınan bir vergi türüdür. Alınan mal veya hizmete KDV vatandaş tarafından ödenmektedir. Ödenilen bu vergi, işletme tarafından devlete vergisi ödenmektedir. En özet anlamda ise satılan mal ve hizmet bedelleri, alınan mal ve hizmet bedelli olarak tanımlanabilir. Ülkemizde ödenen KDV oranları %1, %8 ve %18 olarak ödenmektedir. En genel oran %18 olup, otel gibi bazı hizmet sektörlerinde %8 üzerinden alınmaktadır.

• Damga Vergisi

Dolaylı vergi türlerinden bir diğeri ise sıklıkla adı duyulan damga vergisidir. Peki damga vergisi ne anlama gelmektedir? Her türlü sözleşmeden doğan, devlet tarafından alınan bir vergi türü damga vergisidir. Kişilerle kişiler, kurumlarla kişiler veya kurumlarla kurumlar arasındaki resmi işlemleri belgeleyen belgeler üzerinden alınmaktadır. Damga vergisi mükellefi ise kâğıtları imza edenlerdir denilebilir.

Damga vergisi oransal olarak değişiklik göstermektedir. Damga vergisinin ödeme şekli ise pul yapıştırılıp, makbuz karşılığında istihkaktan kesinti yapılması şeklindedir. Basılı damga konulması şeklinde de ödenebilir.

• Özel İletişim Vergisi

Özel iletişim vergisi, geçici bir vergi olarak kişilerin hayatına girmiştir. Fakat günümüzde halen devamlılığını sürdürmektedir. 1999 senesinde Marmara depremi sonucu ülkenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlaması için devletin çıkarmış olduğu ek vergidir. Kullanım bedelleri üzerinden aylık olarak hesaplanmaktadır. Telekominikasyon sunan işletmelerin vermiş olduğu hizmetlerden alınmaktadır.

• Gümrük Vergisi

Yapılan ihracat ve ithalattan alınan vergi türüdür. Dış ticaret yapan ülkeler arasında hizmetin ülkeye girmesiyle birlikte o ülkenin almış olduğu vergidir. Mal çeşidine göre belirli oranlarda alınmaktadır. Gümrük daireleri tarafından tahsil edilmektedir. Gümrük vergisi matrahı üzerinden hesaplanmaktadır.

• Özel Tüketim Vergisi

Dolaylı vergi çeşitleri arasında bulunan bir diğer vergi, özel tüketim vergisidir. ÖTV, devletin kamu harcamalarını finanse etmek için almış olduğu mal ve ürünler üzerinden oransal veya maktu olarak alınan vergi türüdür. Daha çok lüks ürünler ve sağlık ve çevreyi tehdit eden ürünler için alınmaktadır. Yani sosyal bir vergidir de denilebilir. Mücevher, lüks araçlar gibi lüks tüketim ürünlerinden alındığı gibi sağlığa zarar veren tekel ürünlerinden de alınmaktadır.

• Şans Oyunları Vergisi

Bahis ve şans oyunları belirtilen oranda ve tutarda şans oyunları vergisine tabiidir. Cumhurbaşkanı tarafından bu oranlar yarısına kadar indirilebileceği gibi bir katına kadar arttırılabilir de. Bahis ve şans oyunlarını tertipleyenler tarafından bir ay içerisinde tahsil edilip, ertesi ayın 20.günü akşamına kadar beyan edilip ödenmektedir.

• Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi

Banka ve sigorta muameleleri vergisi, bir diğer dolaylı vergi türü olmakla birlikte herkes tarafından bilinmemektedir. BSMV, bankalardan alınmayan KDV’nin yerine alınan bir vergi türüdür. Bankaların para ile yapmış olduğu her türlü işlemden alınmaktadır denilebilir.